صمغ درخت گیلاس
عوامل مختلفی باعث ایجاد صمغ در گیاهان می شوند از جمله این عوامل هورمونها هستند که نقش اساسی در ایجاد شانکر و تولید صمغ دارند .
از عوامل دیگرکه باعث ایجاد شانکر می شوند می توان به فشارها ی محیطی و آلودگی گیاهان به باکتریها وقارچها. حمله حشرات از جمله کرم و صدمات مکانیکی و شیمیایی اشاره کرد.
برای پیشگیری ومبارزه با آلودگی ها می توان کارهای زیر را انجام داد: انتخاب ارقام مقاوم به بیماری گموز، استفاده از نهال های گلخانه ای که عاری از بیماری و مقاوم می باشند از میزان آلودگی می کاهد.
باید توجه شود در موقع کاشت نهال ضدعفونی ریشه توسط محلول بردو 3 درهزارصورت گیرد.محل پیوندک باید 30-15 سانتیمتر از خاک فاصله داشته باشد، باید دقت شود در حین پیوندزنی قطراتی از آب یا ذره‌ای ازخاک باغ بین پایه وپیوندک قرار نگیرد ،
حذف علفهای هرز از دور طوقه ، جلوگیری از ایجاد زخم اطراف طوقه ، جلوگیری از جمع شدن آب دور طوقه درخت و همچنین هرس همه ساله درختان که سبب سیر کولاسیون یا چرخش مناسب مواد در بین اعضا درخت می شود از راههای موثر برای پیشگیری به شمار می آید.
در صورت آلودگی اگر آلودگی توسعه چندانی نداشته باشد ودر مراحل اولیه است با یک چاقوی تیز پوست محل را تراشیده تا به بافت زنده برسیم آنگاه به وسیله محلول یک درصد پرمنگنات پتاسیم و یا مخلوط بردو و یا ارتوساید و کوپراویت به میزان یک در هزار ضدعفونی سطحی می‌کنیم
وپس از دو هفته محل را با چسب باغبانی می‌پوشانیم.همچنین اگر پوسیدگی بیشتر از نصف دور طوقه را فرا گرفته باشد باید درخت آلوده را قطع کرد.جداسازی گیاهان جدید از درختان آلوده به طور شایانی شمار عفونت ها یا آلودگی های شانکری را کاهش می دهد.
صمغ بوسیله آلودگی هایی نظیر حمله حشرات ، آسیب های ماشینی و شیمیایی ، استرس های آبی و دیگر عوامل محرک تنش زا ی محیطی در برخی گونه های گیاهان القا می شود.
همه این فاکتورها بر واکنشی که از طریق اتیلن تولید شده در بافتهای گیاهی ، معتقد می باشندعمل می کنند.اتبلن یک فاکتور اصلی مسئول برای القا صمغ به شمار می آید.
اتیلن یا ترکیبات اتیلن آزاد شده از قبیل اتفن(2- کلرو اتیل فسفونیک اسید) می باشد که اساسا باعث تحریک ساختمان صمغ در درختان میوه هسته دار و دیگر درختان میوه خانواده رزاسه از قبیل گیلاس، گیلاس زینتی ژاپنی ،آلو،هلو وبادام ها می شود.
صمغ ها بیشتر شامل پلی ساکاریدها می باشند اگرچه آنها شامل چندین ماده سالم دیگر می باشند.استرسور(تنش زا)زنده و حیاتی سبب افزایش سریع سطح داخلی جاسمونتها اساسا اسیدجاسمونتها می شود. جاسمونتها گروه جدیدی از هورمونهای گیاهی می باشند.
آلودگی ، حمله حشرات ،صدمات مکانیکی و دیگر فشارها تولید اتیلن را در بافتهای گیاهی تلقین می کنند
به موادی اطلاق می شود که مانند صمغ عربی و صمغ درخت گیلاس از اعضا گیاه به خارج ترشح می گردد و این عمل نیز بطور خود به خود و یا بر اثر ایجاد شکاف و زخم در اعضاء گیاهان انجام می گیرد.
ضمناً صمغ ها همیشه بر اثر از بین رفتن غشاء سلولزی بوجود می آیند. صمغ‌ها عموما بدون مزه و حالت چسبنده دارند. در الکل، اتر و مواد چرب غیر محلول اند. با مشابهتی که صمغ ها و موسیلاژها با یکدیگر دارند پیدا کردن حد فاصل قاطعی که این دو دسته را از یکدیگر متمایز سازد، مشکل بنظر می رسد..
صمغ
تقسیم بندی صمغ ها و موسیلاژ به این دلیل است که اولین بار که آنها را از پلی ساکارید ها جدا کردند محلولی که حالت لیزی داشت صمغ نامیده می شود و دسته ای دیگر که محلول های آنها حالت لزج و چسبناک داشت موسیلاژ نامیده شدند.
اما این ترکیبات پلی ساکاریدی بر حسب تغییرات ایجاد شده در ساختمانشان می توانند به هر دو شکل لیز و چسبناک وجود داشته باشند.
موسیلاژها بر اثر ایجاد زخم در اعضا گیاه به خارج ترشح نمی گردند و بعلاوه همیشه نیز بر اثر از بین رفتن غشاء سلولزی حاصل نمی شوند بلکه از فعالیت پروتوپلاسم به وجود می آیند
در حالیکه صمغ ها ترکیبات در هم ،گلوسیدی می باشند که به حالت طبیعی و یا بر اثر ایجاد شکاف از اعضای مختلف بعضی از گیاهان به خارج ترشح می شوند صمغ ها مواد غیر قابل تبلور و فاقد بو می باشند اگر در آب قرار گیرند در آن حل می شوند .
یا مانند کتیرا با آب به صورت توده ژلاتینی در می آیند با قرار دادن انواع مختلف صمغ در آب تمام مراحل حد واسط بین دو حالت مذکور را می توان در آنها دید. صمغ ها اگر هیدرولیز شوند بر حسب نوع صمغ ایجاد آرابینوز ، گالاکتوز و گزیلوز می نمایند.